KARTLARIN TARİHÇESİ

Kağıt oyunlarının nasıl geliştiği pek bilinmemekle beraber çıkışının kağıdı icad eden çinlilere ait olduğu tahmin edilmektedir. Batı dünyasına girişi 1300 lü yıllarda olmuştur. Kartların üzerindeki semboller yenilenmiş ve toplumsal yaşamın simgeleri halinde kullanılmaya başlanmıştır. Kupanın kraliyeti ve kraliyet kalkanını simgelediği, maçanın ise askeri gücü ve mızrak ucunu simgelediği, karonun ise ticaretle uğraşan esnafı gösterdiği, sineğin ise üç yapraklı yonca olarak tarım kesimini belirttiği düşünülmektedir. Bu simgelerin oyunlara yansıması da bu kesimlerin yönetimsel ağırlıklarını ve toplum içindeki önemini yansıttığı söylenebilir. Her ülkenin geleneksel kağıt oyunu farklıdır. Örneğin Pokerde en değerli kağıt Fransa daki kraliyeti temsil eden kupadır, halbuki maçanın briçte en değerli kağıt olmasının da askeri ve parlamenter yönetimin kraliyetin gücünü devraldığı İngiltere’nin geleneksel oyunu olduğu söylenebilir. Sinek hemen her oyunda en değersiz kağıttır. Karo ise sineğin bir üstünde yer alır. Fransızların demokrasi geleneği ile İngilizlerin parlemento gücü oyunlara da yansımıştır. Pokerin blöf geleneğinin tersine briçte oyuncular ellerindeki kağıdın gücünü konuşarak ifade ederler. Hukuk düzenleri de bu anlayış üzerine şekillenmiştir.

Bir düşünün bu toprakların geleneksel kağıt oyunu nedir? Galiba piştidir, çünkü piştide kağıtların cinsinin hiç önemi yoktur. Her kağıt, oyunda pişti yapıp değerli hale gelebilir. Sınıflı olmayan toplumların oyunudur pişti, bir tek genç erkekler ayrıcalıklıdır ne kadınlar ne de orta yaş üstüler. Bu toplumda herkes her mevkide görev alabilir. Bir çiftçi çocuğu bakan, başbakan hatta Cumhurbaşkanı olabilir. Hukuk anlayışı, toplum yapısı da ona göredir, hukuk anlayışı sosyal statüden bağımsız olarak duruma yere zamana göre değişkenlik gösterir, vale istediği zaman yeri kaldırır. Adamına göre hukuk, adamına göre ceza verilebilir. Bugün suç kabul edilen ertesi gün yüceltilebilir.

Biz yine brice gönül verelim, briç oyununda kurallar öyle kolay esneyip bükülmez.
04.Şubat.2007